Jeugdzorgaanbieders die meer winst maken moeten dat terugstorten aan de Friese gemeenten. ,,Kom je boven dat percentage, dan willen we dat niet in de zak van de aandeelhouders laten vloeien”, verklaart Eric Schultz. Hij is strategisch adviseur bij Sociaal Domein Fryslân, dat de inkoop van jeugdzorg en Beschermd Wonen doet voor alle achttien Friese gemeenten. De normen gaan ook gelden voor aanbieders van Beschermd Wonen.
Een winstlimiet moet een drempel opwerpen tegen zorgcowboys. De Friese gemeenten gaan verder dan de wet voorschrijft. Recent werd al bekend dat eigenaren van eenmanszaken en vennootschappen onder firma zich net als bestuurders van andere zorgbedrijven aan de Wet normering topinkomens moeten houden als zij met de Friese gemeenten in zee gaan.
Uit onderzoek van de Leeuwarder Courant bleek vorige maand dat van dat soort jeugdzorgaanbieders bijna één op de vijf de norm zou overschrijden als hun winst als inkomen kan worden gezien. Wethouder Hilde Tjeerdema van centrumgemeente Leeuwarden noemt die cijfers ,,significant” en ziet het als ,,een signaal waar we iets mee moeten”.
Uit onderzoeken van de journalistencollectieven Pointer en Follow the Money bleek eerder dat in 2018 en in 2019 vele tientallen zorgbedrijven 10 procent of meer winst maken. Van deze bedrijven hadden destijds acht een contract met Sociaal Domein Fryslân. ,,De meeste zorginstellingen behalen een resultaat van 2 tot 5 procent. Wij zijn aan de bovenkant gaan zitten”, zo legt Schultz uit waarom Friesland een grens van 5 procent winst gaat hanteren.
,,We hebben tot nu toe onvoldoende instrumenten om het wegvloeien van zorggeld aan te pakken. Wij zouden het liefst zien dat dit alles landelijk geregeld wordt, maar de centrale overheid is niet bereidwillig de wetten voor de regio’s aan te passen”, zegt Schultz. In het geval van eenmanszaken gaan de Friese gemeenten aan de onderkant van de WNT zitten, geeft hij als voorbeeld.
Zo’n zorgondernemer mag dan maximaal zo’n 110.000 euro bruto inkomen uit zijn winst halen. Daar bovenop mag deze maximaal 5 procent winst op de omzet maken. ,,Maak je nog meer winst, dan willen we dat terug. Investeren in jeugdhulp is wel akkoord, dat moet dan aantoonbaar de doelgroep ten goede komen.”
De Friese gemeenten lopen landelijk voorop met het opstellen van dit eigen kwaliteits- en normenkader. Er is wel overleg over met andere regio’s, zeggen Tjeerdema en Schultz. In en rond Den Bosch wordt naar aanleiding van onthullingen over zorgcowboys eveneens vanaf 2022 een maximale winst van 5 procent geduld. De regio rond Tilburg heeft soortgelijke ideeën, weet Schultz.
De komende tijd gaan de Friese gemeenten in gesprek met de zorgaanbieders om de afspraken verder uit te werken, zegt Tjeerdema. De contractdocumenten voor 2022 zijn recent gepubliceerd.
De gemeente Leeuwarden heeft sinds dit jaar al met één grote aanbieder van WMO-zorg de individuele afspraak gemaakt dat die niet meer dan 4 procent winst per jaar maakt, te weten de combinatie tussen de lokale partij Amaryllis en het landelijk opererende Incluzio. De gemeenteraad heeft dit expliciet in de verbintenis laten opnemen uit angst voor wegstromend zorggeld.
Emeritus hoogleraar openbare financiën Harrie Verbon heeft zich veel met deze materie beziggehouden. Hij juicht de initiatieven van de Friese gemeenten toe. De deskundige vindt het ,,een goed begin” dat SDF de winsten bij zorgondernemers probeert te beteugelen.
Toch denkt hij dat er bredere maatregelen nodig zijn. ,,Er zijn tal van manieren om de winst kunstmatig laag te houden en toch veel zorggeld weg te sluizen”, zegt Verbon. Hij pleit voor meer inzicht in de geldstromen en een beperking van achterliggende BV’s en holdings waar de winst nu soms naar toe gaat.
Cookies